사파비(Safavî) 교단의 성장과 오스만제국의 대응 : 바예지드 2세 시기를 중심으로 = The Growth of the Safavi Order and the Ottoman Empire s Reactions: A Focus on the Reign of Bayezid II

국문 초록 (Abstract)

사파비 교단은 아나돌루의 개방적인 종교 환경속에서 교세를 확장한다. 여러 셰이흐(Seyh)들에 의해서 교세를 확장한 사파비 교단은 샤 이스마일(Şah İsmail)에 의해 사파비제국을 건국하게 된다. 샤 이스마일은 선전, 선동 전략은 주변지역을 정복하는데 많은 도움이 되었다. 샤 이스마일이 둘카드르 공국(Dulkadıroğulları)을 공격하는 과정에서 오스만제국 영토를 통과하였고, 오스만제국과 긴장관계를 형성한다. 오스만제국은 바예지드 2세가 노쇠하면서 국정 공백이 발생하였고, 장성한 아들들은 통치자 계승 분쟁이 발생하게 된다. 오스만제국의 정치적 혼란속에 안탈리야(Antalya)의 사파비 교단의 샤쿨루(Şahkulu)가 반란을 일으키게 된다. 샤쿨루의 반란군은 빠르게 세력을 확장하였고 아나돌루 베이레르베이(Anadolu Beylerbeyi) 카라괴즈 파샤(Karagöz Paşa)가 전사한다. 이후 베지리 아잠(vezir-i azam) 하듬 알리 파샤(Hadım Ali Paşa), 셰흐자데 아흐메드(Şehzade Ahmed)가 이끄는 오스만군대는 샤쿨루의 반란을 진압한다. 샤쿨루의 반란을 계기로 오스만제국은 사파비교단, 사파비제국, 크즐바쉬에 대한 정치적 견해가 변화하게 된다.

다국어 초록 (Multilingual Abstract)

The Safavi order expanded its religious influence in the open religious environment of Anatolia. After the order kept expanding its religious influence via several Seyhs, Şah İsmail founded the Safavid Dynasty. His propaganda and instigation strategies were of huge help in his conquest of surrounding regions. In the process of invading Dulkadıroğulları, he passed through the territory of the Ottoman Empire and formed tense relations with it. The Ottoman Empire witnessed a vacuum of government administration following the decrepitude of Bayezid II. His grown-up sons had disputes over the succession of the ruler. Shakulu of the Safavid order in Antalya raised a revolt amid the political confusion of the Ottoman Empire. His rebel forces expanded their influences fast with Anadolu Beylerbeyi and Karagöz Pasha killed in action. Later, the forces of the Ottoman Empire led by Vezir-i Azam, Hadım Ali Paşa, and Şehzade Ahmed repressed Şahkulu s revolt. After experiencing Shakulu s revolt, the Ottoman Empire changed its political opinions of the Safavid order, Safavid Dynasty, and the Qizilbash.

목차 (Table of Contents)

• Ⅰ. 서론 Ⅱ. 아나돌루(Anadolu) 지역의 종교적 다양성 Ⅲ. 사파비(Safavî) 제국의 건국과 샤쿨루(Şahkulu)의 반란 Ⅴ. 결론

참고문헌 (Reference)

1 2012

2 이영희, "오스만제국의 루멜리(Rumeli) 일대 장악과 그 역사적 의미" 전북사학회 (61) : 319-345, 2021

3 이영희, "오스만제국 데브시르메 재상 시대의 시작: 베지리 아잠(Vezir-i A’zam) 자아노스 파샤(Zağanos Paşa)" 중앙사학연구소 (52) : 215-249, 2020

4 이영희, "앙카라 전투와 아나돌루 지역의 변화" 역사문화연구소 (70) : 251-288, 2019

5 Emecen, Feridun, "Şahkulu Baba Tekeli" 38 : 284-286, 2010

6 Geyikoğlu, Hasan, "Şah İsmail’in Devlelt Kurma Yolundaki Faaliyetleri ve Akkoyunlularla Şerur Muharebesi" 14 (14): 217-225, 2007

7 Şimşir, Sebahattin, "Şah İsmail: Hayatı ve Şahsiyeti" 6 : 74-86, 2019

8 Şükürov, Qiyas, "Şah İsmail ve Dulkadiroğulları" 223-237, 2012

9 Yıldırım, Cengiz, "Şah İsmail Safevî Kızılbaş Devleti" Dorlion Yayın 2020

10 Tekindağ, Şahabettin, "Şah Kulu baba Tekeli İsyanı" 3,4 : 34-39, 1967

11 Danişmend, İsmail Hami, "İzahhı Osmanlı Tarihi Kronolojisi, Vol.1" Doğu Kütüphanesi 2011

12 Foltz, Richard, "İran in World History" Oxford University Press 2016

13 Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, "Çandarlı Vezir Ailesi" TTK 1988

14 Âşikpaşazâde, "Âşıkpaşazâde Tarihi[Osmanlı Tarihi(1285-1502)]" Bilge Kültür Sanat 2013

15 Tekindağ, Şahabettin, "Yeni Kaynak ve Vesikaların Işığı Altında Yavuz Sultan Selim’in İran Seferi" 17 (17): 49-76, 1968

16 Uluçay, Çağatay, "Yavuz Sultan Selim Nasıl Padişah Oldu?" 8 : 117-142, 1956

17 Hinz, Wlather, "Uzun Hasan ve Şeyh Cüneyd XV. Yüzyılda İran’ın Millî bir Devlet Haline Yükselişi" TTK 1992

18 Köprülü, Mehmet Fuad, "Türk Edebiyatı Tarihi" Alfa Yayın 2020

19 Tansel, Selâhattin, "Sultan II. Bayezit’in Siyasî Hayatı" TTK 2017

20 Ocak, Ahmet Yaşar, "Social, Cultural and İntellectual Life, 1071-1453" 1 : 363-364,

21 İbn Battûta, "Siyahatnâmesi" Yapı Kredi Yayın 2015

22 Celâl-zâde Mustafa, "Selim-Nâme" Kültür Bakanlığı Yayın 1990

23 Sümer, Faruk, "Safevî Devleti’nin Kuruluşu ve Gelişmesinde Anadolu Türklerinin Rolü" TTK 2018

24 Anooshahr, Ali, "Safavid Persia in the Age of Empires" I.B.Tauris 13-28, 2021

25 Karadeniz, Yılmaz, "Safavi Devleti’nin Kuruluşu Meselesi: Kızılbaşların Ortaya Çıkışı" (3) : 53-67, 2014

26 Aydoğmuşoğlu, Cihat, "Safavi Devleti Tarihi(1501-1736)" Kimlik Yayın 2015

27 Eroğlu, Haldun, "Osmanlı’da Muhalefet" Bilge Kültür Sanat 2016

28 Cahen, Claude, "Osmanlılardan önce Anadoluda Türkler" E Yayın 1984

29 Şahin, İlhan, "Osmanlılarda Divân-Bürokrasi-Ahkâm II.Bâyezid Dönemine Ait 906/1501 Tarihi Ahkâm Defteri" Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı 1994

30 Jorga, Nicolae, "Osmanlı İmparatorluğu Tarih" Yenitepe 2012

31 Ercan, Yavuz, "Osmanlı Yönetiminde Gayimüslimler Kuruluştan Tanzimat’a Kadar Sosyal, Ekonomik ve Hukuki Durumları" Turan Kitavevi 2001

32 Oruç Beğ, "Oruç Beğ Tarihi [Osmanlı Tarihi – 1288-1502]" Çamlıca 2007

33 Küçükdağ, Yusuf, "Measures Taken by the Ottoman State against Shah İsmil’s Attempts to Convert Anatolia to Shia" 7 (7): 1-17, 2008

34 Sevim, Ali, "Malazgirt Muharebesi" 27 : 481-483, 2003

35 Üzüm, İlyas, "Kızılbaş" 25 : 546-557, 2002

36 Yinaç, Refet, "Dulkadir Beyliği" TTK 1989

37 Anonim, "Anonim Tevârîh-i Âl-i Osman" Maramara Üniversitesi Yayın 1992

38 Anonim, "Anonim Osmanlı Kroniği [Osmanlı Tarihi(1299-1512)]" Bilge Kültür Sanat 2015

39 Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, "Andolu Beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu Devletleri" TTK 2011

40 Erdem, İlhan, "Ak-koyunky Devleti Siyasî Tarihi ve Yönetim Yapısı" Bilge Kültür Sanat 2021

41 Kazıcı, Ziya, "Ahîlik" 1 : 540-542, 2017

42 Ada'i-yi Şirazi, "Ada'i-yi Şirazi ve Selim-namesi" Türk Tarih Kurumu 2007