현대몽골어의 부정극어의 유형에 관한 연구

다국어 초록 (Multilingual Abstract)

Орчин цагийн монгол хэлний үгүйсгэх туйл үг(negative polarity items)‐ийн талаарх дорвитой судалгаа урьд өмнө нь хийгдээгүй явж ирсэн байна. Орчин цагийн монгол хэлний үгүйсгэх туйл үг нь солонгос хэлнийхтэй харьцуулахад маш цөөн, хэдхэн тооны үгийн сангийн хүрээнд л илэрч байгаа бөгөөд ба прагматик хэлшинжлэлийн онолын үүднээс авч үзвэл тодорхой хэлбэр бүхий нийлэмж байдалтай тодорхойлон гаргаж болохоор байна. Гэсэн хэдий ч эдгээрийн дотор тодорхой загвар, хэлбэрээр тодорхойлоход хүндрэлтэй тохиолдлууд ч багагүй гарч байгааг анхаарах хэрэгтэй.
Энэхүү өгүүлэлдээ орчин цагийн монгол хэлэнд хэрэглэгдэж байгаа үгүйсгэх туйл үгийн талаар бүхэлд нь болон бүтцийн ангилалд нь тулгуурлан тэдгээрийн хэрэглэгдэх байдал, бүтэх ёс, давхардан илрэх үзэгдэл зэргийг нийлэг болон задлаг аргаар тодорхойлон гаргахыг зорив. Мөн хүч нэмэгдүүлэх сул үг ‘ч’ нь прагматикийн хэмжигдэхүүн(pragmatic scale) болохын хувьд туйлын хэмжээ заах хэлний илтгэгчүүдтэй хоршоо үүсгэн, хэрэглэгдэх байдлаараа үгүйсгэх туйл үгийг бүтээж болох бөгөөд тэрхүү нийлэмж бүхий үгүйсгэгчийнхээ хүрээнд хэрхэн илэрч байгааг нь ажиглан үзсэн болно.
Энэхүү судалгаандаа юуны өмнө орчин цагийн монгол хэлний үгүйсгэх туйл үгээр илэрч байгаа үгсийг бүтцийнх нь үүднээс ангилан авч үзсэн ба түүний өгүүлбэрзүйн болон утгазүйн онцлогийг дараах байдлаар тодорхойлон гаргав.
Нэгдүгээрт, орчин цагийн монгол хэлний үгүйсгэх туйл үгсийг ерөнхийд нь үгсийн сангийн үгүйсгэх туйл утга бүхий эхний хэлбэр, хүч нэмэгдүүлэх сул үг ‘ч’‐тэй нийлэмж үүсгэх ‘{ганц/нэг}+ч+нэр үг’ гэсэн бүтэц бүхий хоёрдахь хэлбэр, прагматик хэмжигдэхүүнд хамгийн бага хэмжээг заах үгс болон хүч нэмэгдүүлэх сул үг ‘ч’‐ийн нийлэмж бүхий прагматик үгүйсгэлийн туйл үгс хэмээн гурав ангилж болохоор байна.
Хоёрдугаарт, үгүйсгэх туйл үгтэй хамсан хэрэглэгдэх гишүүн нь нэг өгүүлбэрийн тодорхой нэгэн үгүйсгэх утга бүхий үгсээс гадна ‘алга’, ‘байх’, ‘болих’ зэрэг үгүйсгэх утга бүхий хэлцтэй нийлэмж үүсгэн дээрх утыг илэрхийлж болдог байна. Өөрөөр хэлбэл, үгүйсгэх туйл үгтэй хамсан хэрэглэгдэх гишүүн нь зайлшгүй тодорхой нэг үгтэй хэрэглэгдэх бус тухайн өгүүлэмжийн хэрэглээний талыг ч харгалзан үзэх шаардлагтай болох нь харагдаж бай ...

참고문헌 (Reference)

1 구종남, "화용론적 가정과 부정극어" 60 : 5-17, 2006

2 강? 신, "현대몽골어의 분류사와 양화구문" 3 : 1-19, 1995

3 강? 신, "현대몽골어 첨사 ?의 의미와 기능" 10 : 1-23, 2000

4 김영희, "한국어 통사현상의 의의" 역락 2005

5 남승호, "한국어 부정극어의 유형과 그 허가조건" 22 : 217-243, 1998

6 임유종, "부정표현과 호응하는 부사의 사용양상과 한국어 교육" 20 : 187-214, 2007

7 이재영, "부정극어와 부정어" 29 (29): 107-120, 2004

8 이환묵, "극어형성토씨 ?도" 176 : 93-122, 1982

9 시정곤, "국어의 부정어와 어휘분해" 7 : 193-225, 1998

10 시정곤, "국어의 부정극어에 대한 연구" 119 : 49-78, 1997

11 이환묵, "국어의 극어와 화용상의 가정" 13 (13): 115-127, 1977

12 구종남, "국어부정극어의 유형" 38 : 5-27, 2003

13 侯万庄, "現代蒙語虛詞例釋" 洛陽 1990

14 侯万庄, "現代蒙語虛詞例釋" 洛陽 1990

15 Д.Т?м?ртогоо, "現代蒙英日辭" 開明書院 1977

16 П.Бямбасан, "Орчин цагийн монгол хэлний ?г з?йн байгуулалт. Монгол хэлний ?йл ?гийн тогтолцоо" Улаанбаатар 1987

17 Я.Цэвэл, "Монгол хэлний товч тайлбар толь, Б?гд Найрамдах Монгол Ард Улсын шинжлэх Ухааны Академи Хэл зохиолын х?рээлэн" Улаанбаатар 1966

18 Д.Бадамдорж, "Монгол хэлний ?гийн сангийн утгаз?й, МУИС МХСС" Улаанбаатар 2006

19 이정민, "Negative Polarity Items in English and Korean" 18 : 1996

20 Charles R. Bawden, "Mongolian?English Dictionary, Kegan Paul International, London and New York"

21 Poppe, N., "Mongolian Language Handbook" Center for Applied Linguistics 1970

22 Rita Kullmann, "Mongolian Grammar" Ulaanbaatar 1996

23 Street, John Charles, "Khalkha structure. Uralic and Altaic Series 24" Folklore and Linguistics 1963

24 Poppe, N., "Grammar of written Mongolian" Otto Harrassowitz 1954