2008년 이후 베트남 발전모델의 변화: 혼종성의 내향적 정교화 = Changes in Vietnam’s Development Model Since 2008: The Involution of Hybridity

다국어 초록 (Multilingual Abstract)

This article analyzes the nature and causes of Vietnam’s economic crisis during the 2008–11 period as well as the following factional struggles within the Communist Party that resulted in changes in its industrial policy. We argue that Vietnam’s development model has been and will remain a hybrid, combining the developmental state in orientation with the highly rentseeking crony capitalist state in operation. By noting the fact that Vietnam is a market-Leninist regime, which entails multiple contradictions in its ideology, political logic, and factional conflicts that have been reconstructed in the process of transition to the market, we also argue that the recent changes in emphasis toward domestic private enterprises as a key player for industrial upgrading only implies a deepening of its hybrid nature, or the involution of hybridity.

국문 초록 (Abstract)

이 글은 2008~2011년 베트남의 경제위기의 원인과 성격, 이후 나타난 정치 및 발전노선상의 변화를 분석함으로써 베트 남 발전모델의 근본 특징을 규명하고 그 지속성의 정치 동학을 밝히는 것을 목적으로 한다. 구체적으로, 베트남의 발전모 델은 발전국가 지향성과 지대추구적 정실 자본주의의 성격이 혼합된 혼종적 레짐이며, 시장-레닌주의 체제로서 시장 이행 과정에서 재구성된 공산당의 이념, 정치 논리, 분파투쟁상의 중첩된 모순성이 그러한 혼종성이 두드러진 발전모델을 낳았 다고 주장한다. 이렇게 볼 때, 2016년 이후 국유부문에서 사유부문으로 산업발전의 중심추가 이동하는 베트남 발전모델 의 변화는 기존의 혼종성이 더 심화하는 성격의 변화, 즉 혼종성의 내향적 정교화로 이해할 수 있다.

참고문헌 (Reference)

1 김용균, "세계화 3.0과 국내정치" 명인문화사 2021

2 김용균, "사성사색(四省四色)의 베트남 지방성(省) 거버넌스" 한국동남아학회 28 (28): 115-159, 2018

3 이한우, "베트남의 정치적 보수화와 경제개혁의 지속: 제12차 및 제13차 공산당대회 분석"

4 주대영, "베트남의 국제가치사슬(GVC) 거점 부상과 한국 전자업계의 대응" (10월) : 69-80, 2015

5 이한우, "베트남의 국영기업 소유구조 변화와 정부-기업관계" 한국동남아학회 23 (23): 143-175, 2013

6 이한우, "베트남에서 점진적 개혁의 지속: 제11차 공산당대회 결과 분석" 한국동남아학회 21 (21): 105-138, 2011

7 채수홍, "베트남 살쾡이 파업의 양상과 원인:남부 빈즈엉(Binh Duong)을 중심으로" 한국동남아학회 23 (23): 1-48, 2013

8 백용훈 ; 이한우, "베트남 2019:지속적 경제성장의 기대와 전방위적 숙정작업" 한국동남아학회 30 (30): 29-62, 2020

9 기어츠, 클리퍼드, "농업의 내향적 정교화" 일조각 2012

10 竹山淑乃, "国営企業改革が課題となるベトナム経済"

11 浅田英克, "ベトナムの公的債務の持続可能性について" 50 (50): 259-269, 2020

12 グエン·クォツ·フン, "グローバル金融危機と途上国経済の政策対応" 日本貿易振興機構 アジア経済研究所 2013

13 nh, Vân, "Đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam tăng kỷ lục trong năm 2021"

14 "https://databank.worldbank.org/source/world-development-indicators"

15 Bôn Mạnh, "Xóa sổ’ Quỹ Hỗ trợ sắp xếp và phát triển doanh nghiệp"

16 World Bank, "World Bank World Development Indicators Database" World Bank 2022

17 Chi, Do Quynh, "Wildcat Strikes: A Catalyst for Union Reform in Vietnam" 55 (55): 783-799, 2013

18 Vu-Thanh, Tu-Anh, "WTO Accession and the Political Economy of State-Owned Enterprise Reform in Vietnam"

19 Phuong, Le Quoc, "Vietnam’s Low National Competitiveness: Causes, Implications and Suggestions for Improvement" Korea Institute for International Economic Policy 2018

20 Hiep, Le Hong, "Vietnam’s Industrialization Ambitions: The Case of Vingroup and the Automotive Industry" (2) : vii-19-, 2019

21 Masina, Pietro, "Vietnam’s Development Strategies" Routledge 2006

22 Kalra, Sanjay, "Vietnam: The Global Economy and Macroeconomic Outlook" 32 (32): 11-25, 2015

23 Fforde, Adam, "Vietnam: Economic Strategy and Economic Reality" 35 (35): 3-30, 2016

24 Vasavakul, Thaveeporn, "Vietnam: A Pathway from State Socialism" Cambridge University Press 2019

25 Dapice, David O, "Viet Nam’s Economy: Success Story or Weird Dualism? A SWOT Analysis" UNDP Vietnam 2003

26 World Bank, "Vai Trò Của Nhà Nước Trong Phát Triển Kinh Tế Việt Nam –Chương Trình Nghị Sự đề Xuất Nhằm Xây Dựng Một Nhà Nước Kiến Tạo đểThúc đẩy Một Nền Kinh Tế Cạnh Tranh và Hiệu Quả Hơn"

27 undefined, "VIETNAM In Search of a New Growth Model" ISEAS Publishing 379-397, 2016

28 Vuving, Alexander, "VIETNAM IN 2012: A Rent-Seeking State on the Verge of a Crisis" 2013 : 325-347, 2013

29 Hoàn Nguyễn, "Trần Bắc Hà và hàng loạt ‘ông trùm’ ngân hàng vướng vòng lao lý"

30 Tổng Cục Thống Kê, "Trang Thông Tin Diện Tử Tổng Cục Thống Kê"

31 Hằng, Thu, "Thực Trạng Sở Hữu Chéo Trong Hệ Thống Ngân Hàng Việt Nam Hiện Nay và Một Số Khuyến Nghị"

32 Leung, Suiwah, "The Vietnamese Economy: Seven Years after the Global Financial Crisis" 32 (32): 1-10, 2015

33 UNDP Viet Nam, "The State as Investment: Equitisation Privatisation and the Transformation of SOEs in Vietnam" United Nations Development Programme Viet Nam 2006

34 Kornai, János, "The Socialist System: The Political Economy of Communism" Princeton University Press 1992

35 Reed, John, "The Rise and Rise of a Vietnamese Corporate Empire"

36 Thành, Nguyễn Xuân, "The Evolution of Large Domestic Businesses and Oligarchs in Vietnam.” Presented at the “Vietnam: Political and Economic Challenges and Opportunities"

37 FAO, "The 2007-08 Rice Price Crisis: How Policies Drove up Prices and How They Can Help Stabilise the Market"

38 Công Hiếu, "Sự lớn mạnh của kinh tế tư nhân và câu chuyện phát triển Đảng"

39 Doner, Richard F, "Systemic Vulnerability and the Origins of Developmental States: Northeast and Southeast Asia in Comparative Perspective" 59 (59): 327-361, 2005

40 Fforde, Adam, "Resourcing Conservative Transition in Vietnam: Rent Switching and Resource Appropriation" 14 (14): 203-226, 2002

41 Nguyen Manh Hai ; Michael O’Donnell, "Reforming State-Owned Enterprises in Vietnam: The Contrasting Cases of Vinashin and Viettel" 극동문제연구소 41 (41): 215-237, 2017

42 "Quyết định Số 844-2016/QĐ-TTg Của Thủ Tướng Chính Phủ: Về Việc Phê Duyệt Đề án “Hỗ Trợ Hệ Sinh Thái Khởi Nghiệp đổi Mới Sáng Tạo Quốc Gia đến Năm 2025"

43 "Quyết định Số 1362-2019/QĐ-TTg Của Thủ Tướng Chính Phủ: Phê Duyệt Kế Hoạch Phát Triển Bền Vững Doanh Nghiệp Khu Vực Tư Nhân đến Năm 2025, Tầm Nhìn 2030"

44 Nga Đinh Thị, "Quan hệ giữa Ngân sách Trung ương với Ngân sách Địa phương:Thực trạng và một số Đề xuất" 661-, 2017

45 Huyền, Nguyễn Thanh, "Private Economic Development, Experience of Some Countries and Lessons for Vietnam" 5 (5): 1686-1698, 2021

46 Hiến, Trần Đắc, "Phát Triển Các Tập Đoàn Đầu Tàu ở Một Số Nước"

47 Winters, Jeffrey A, "Oligarchy" Cambridge University Press 2011

48 Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp, "Những Chính Sách ưu đãi Cho Thương Hiệu Sản Xuất ô Tô Việt - VinFast"

49 "Nghị Quyết Số 35-2016/NQ-CP Của Chính Phủ: Về Hỗ Trợ và Phát Triển Doanh Nghiệp đến Năm 2020"

50 "Nghị Quyết Số 19-2016/NQ-CP Của Chính Phủ: Về Những Nhiệm Vụ, Giải Pháp Chủ Yếu Cải Thiện Môi Trường Kinh Doanh, Nâng Cao Năng Lực Cạnh Tranh Quốc Gia Hai Năm 2016- 2017, định Hướng đến Năm 2020"

51 Phương, Nguyễn Minh, "Mấy Vấn đề Cần Bàn Thêm Trong Quá Trình Cơ Cấu Lại Hệ Thống Các Tổ Chức Tín Dụng"

52 OECD, "Multi-Dimensional Review of Viet Nam: Towards an Integrated, Transparent and Sustainable Economy"

53 "Luật Số 20/2017/QH14 Của Quốc Hội: Luật Quản Lý Nợ Công"

54 Boudreau, Julie-Anne, "Les nouvelles zones urbaines à Hanoi: ruptures et continuités avec la ville" 55 (55): 131-149, 2011

55 Hường, Thu, "Kinh Tế Tư Nhân: Động Lực Cất Cánh Của Nền Kinh Tế Việt Nam" 2020

56 Bằng, Lương, "Khi Doanh Nghiệp Tư Nhân Ngày Càng Lớn Mạnh"

57 International Monetary Fund, "IMF World Economic Outlook Database, April 2022"

58 International Monetary Fund, "IMF Fiscal Monitor October 2021: Strengthening the Credibility of Public Finances. International Monetary Fund"

59 Sakata, Shozo, "Has Nguyen Phu Trong’s Leadership Curbed Economic Reform? Economic Reform Trends in Vietnam" 5 (5): 305-322, 2020

60 Wade, Robert, "Governing the Market: Economic Theory and the Role of Government in East Asian Industrialization" Princeton University Press 1990

61 Economic Committee of the National Assembly of Viet Nam, and UNDP Viet Nam, "From Macroeconomic Instability to Restructuring"

62 Uchimura, Hiroko, "Fiscal Decentralization and Development: Experiences of Three Developing Countries in Southeast Asia" Palgrave Macmillan 2002

63 David Dollar, "Financial Reform in China and Vietnam: Potential Lessons for DPRK" 대외경제정책연구원 15 (15): 2015

64 Le, Phuong Thanh, "Financial Liberalisation, Bank Ownership Type and Performance in a Transition Economy: The Case of Vietnam" 57 : 101-182, 2019

65 Malesky, Edmund J, "Enhancing Research on Authoritarian Regimes through Detailed Comparisons of China and Vietnam" 68 (68): 163-170, 2021

66 Evans, Peter B, "Embedded Autonomy: States and Industrial Transformation" Princeton University Press 1995

67 Kornai, János, "Eliminating the Shortage Economy: A General Analysis and Examination of the Developments in Hungary: Part 2" 3 (3): 149-168, 1995

68 OECD, "Economic Outlook for Southeast Asia, China and India 2014: Beyond the Middle-Income Trap" OECD Development Center and ASEAN Secretariat 2014

69 Ngo, Christine, "Economic Development in a Rent-Seeking Society: Socialism, State Capitalism and Crony Capitalism in Vietnam" 39 (39): 481-499, 2018

70 Hansen, Arve, "Driving Development? The Problems and Promises of the Car in Vietnam" 46 (46): 551-569, 2016

71 Beresford, Melanie, "Doi Moi in Review: The Challenges of Building Market Socialism in Vietnam" 38 (38): 221-243, 2008

72 Vu-Thanh, "Does WTO Accession Help Domestic Reform? The Political Economy of SOE Reform Backsliding in Vietnam" 16 (16): 85-109, 2017

73 Lan, Phạm Chi, "Doanh Nghiệp Tư Nhân: Không Thể Lớn, Không Dám NghĩLớn!"

74 Beeson, Mark, "Developmentalism with Vietnamese Characteristics: The Persistence of State-Led Development in East Asia" 42 (42): 539-559, 2012

75 Vân Phạm Thị Tường, "Cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước giai đoạn 2016–2020: Thực trạng và một số khuyến nghị"

76 Anh, Vân, "Cơ Hội Xóa Bỏ Sở Hữu Chéo, Lợi ích Nhóm"

77 An Tâm, "Cách nào giúp doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh?"

78 International Finance Corporation and World Bank Group, "Country Private Sector Diagnostic" World Bank Group 2021

79 Trang Thu, "Chuyển nguồn thu từ cổ phần hóa, thoái vốn về ngân sách nhà nước"

80 Tổng Cục Thống Kê, "Báo Cáo Tình Hình Kinh Tế - Xã Hội Quý I Năm 2008"

81 Klingler-Vidra, Robyn, "Building a Venture Capital Market in Vietnam:Diffusion of a Neoliberal Market Strategy to a Socialist State" 38 (38): 582-600, 2014

82 Hùng, Trần Văn, "Assessment of Vietnam’s Public Debt in the Current Period" 5 (5): 1939-1947, 2021

83 London, Jonathan, "Asia after the Developmental State: Disembedding Autonomy" Cambridge University Press 2017

84 Pempel, T. J, "A Region of Regimes: Prosperity and Plunder in the Asia-Pacific" Cornell University Press 2021